De Socialistische Partij (SP) wil graag dat er een nieuwe Nationale Investeringsbank wordt opgericht om de haperende kredietverlening aan met name het MKB weer op gang te brengen. Ik vind het een goed idee. Het doet mij denken aan de hoogtijdagen van de vroegere NIB, periode 1975-1985, een periode die veel meer het predikaat ‘de grote recessie’ zou moeten hebben dan de huidige recessie (zie blog van 24 augustus). Ik heb zelf levendige herinneringen aan die periode. Ik was in 1981 als student-assistent verbonden aan de Economische Faculteit van de Vrije Universiteit en deed in opdracht van Aalt Klaassen onderzoek naar de ‘achtergestelde lening’ in Nederland.
In 1975 heeft de overheid de mogelijkheid gecreerd voor het destijds zwaar gehavende bedrijfsleven als gevolg van de oliecrisis van 1973, om via de Nationale Investeringsbank, in 1945 opgericht onder naam ‘de Maatschappij tot Financiering van het Nationaal Herstel NV’, onder staatsgarantie een achtergestelde lening te verkrijgen. Even het geheugen opfrissen, hoe moeilijk Nederland het in 1981 had.
De Staat leende toen tegen de recordcoupon van 12,75%, de hypotheekrente lag daar nog boven. In 1981 hadden we krimp van procenten, de werkloosheid nam 50% toe, de koopkracht daalde met 3% en er was een begrotingstekort van ruim 6%. Huizenprijzen daalden echt: van een gemiddelde guldensprijs van 187.000 in 1979 tot 138.000 in 1981.
In de opdrachtbrief van de ministers van Economische Zaken en Financien aan de NIB staat de volgende zinssnede voor wie overheidsgegarandeerde bedoeld zijn “in principe gezonde en goed geleide ondernemingen met blijvende mogelijkheden tot rendement, maar die aantoonbaar behoefte hebben aan versterking van risicodragende middelen”.
De zin kan zonder enige terughoudend zo weer gebruikt worden door het huidige kabinet om de kredietverlening aan het MKB weer op gang te brengen. De achtergestelde lening, vreemd vermogen dat meegerekend mag worden als eigen vermogen, is met name bij financiele instelling een groot succes geworden. Of de NIB een doorslaggevende rol heeft gespeeld om het Nederlandse bedrijfsleven weer gezond te maken, is lastig. In 1982 kwam het eerste kabinet Lubbers aan de macht die een ingrijpende koerswijziging op Economische Zaken doorvoerde en begon de wereldeconomie aan haar opmars die duurde tot 2008.
Lees ook:Nederland hoeft in 2014 minder te lenen
Lees ook:De huidige economische crisis, een teken van God?
Lees ook:Nederlanders somber over toekomst: terecht?
Lees ook:Overheid werkt crowdfunding tegen (column 14 juli 2014)
Lees ook:Banken als het beste van twee werelden (column BNR van 10 december 2012)