Een zeer nuttige en goede aanvulling op mijn blog over de pensieonfondscrisis. Frits Bosch heeft kennis van zaken en geeft aan waar het is misgegaan. De besturen van de fondsen zijn niet capabel genoeg geweest, niet wat betreft het beleggingsbeleid, maar ook niet wat betreft de inschatting van de noodzakelijke reserves. Zij hebben geen rechte rug gehad naar de bedrijven en werknemers toe. Dat ligt natuurlijk lastig, want werkgevers en werknemers zijn de baas, maar de kern van ons goede systeem ligt nu juist in de onafhankelijkheid van de pensioenfondsen. Lezen!!!
Miljarden uit potten voor pensioenen gehaald
Frits Bosch
De malaise bij pensioenfondsen had voorkomen kunnen worden bij beter beleid van overheid en toezichthouder. De gecumuleerde performance van Nederlandse pensioenfondsen in de jaren ’90 bedroeg een riante 285%. Buffers en dekkingsgraden hadden zo hoog kunnen oplopen, dat iedere storm op financiële markten gemakkelijk getrotseerd had kunnen worden.
De gemiddelde dekkingsraad bedroeg 230 in 1990 en had tot ver boven 350 kunnen oplopen, maar daalde naar 198 eind 1999. Volgens mijn berekening zijn pensioenfondsen in de jaren ’90 voor € 212 mrd ‘geplunderd’. Wat men ‘overschotten’ noemde werd teruggestort naar de sponsor en bovendien moest gedwongen premiereductie worden toegestaan. Er was toen een negatief saldo tussen premies en uitkeringen van € 31 mrd. Deze druk kwam niet alleen van bedrijven die de premies moesten betalen, maar ook van de overheid die dreigde met het wegbelasten van de pensioenreserves via de Brede Herwaardering.
Reserves vloeiden terug naar sponsors en werknemers kregen verbeterde regelingen en lagere of geen premiebijdragen. Vut-regelingen werden vervangen door kapitaalgedekte pensioenen. Werknemers konden met 62 jaar al de norm van 70% van het laatstverdiende loon bereiken. Als besloten werd langer door te werken, werd een niveau boven 100% van het laatstverdiende loon gerealiseerd. Er is potverteerd, waardoor de fondsen nu onvoldoende vet op de botten hebben. Er is in de jaren ’90, ultiem sterke beursjaren, onverantwoord huisgehouden met pensioenreserves. Overheid en toezichthouder hebben de plundering geëntameerd en zijn daarom medeverantwoordelijk.
DNB stelt dat pensioenfondsen te veel risico hebben genomen in hun beleggingsbeleid. Dat is juist, maar de oorzaak daarvan ligt niet primair bij fondsbestuurders. De toezichthouder dacht in de jaren ’90 dat rendementen van aandelen op lange termijn de dekkingsgraad overeind zouden houden en had er geen bezwaar tegen dat de beleggingsmix voor de helft uit aandelen bestond. Pensioenbestuurders zijn foutief geadviseerd door zogenaamde Asset-Liability Managementstudies, die op basis van de toen hoge rendementen een steeds hoger percentage aandelen voorschreven. Deze destructieve studies vonden plaats op instigatie van de toezichthouder.
Pensioenfondsen zijn een soort bedrijf, met pensioen als product. Start met het weer gezond maken van balansen en verlies-en winstrekeningen. En laat ieder fonds bezien wat de mogelijkheden en risicotoleranties zijn.
Frits Bosch is eigenaar van Bureau Bosch en auteur van ‘Risico als obsessie, het beleggingsbeleid van pensioenfondsen’.
Lees ook:Legale diefstal
Lees ook:Ook pensioenfonds van DNB heeft een brief van DNB ontvangen
Lees ook:Zijn pensioenfondsen goedkoper dan zelf voor je pensioen sparen?
Lees ook:Het FD ziet BinckBank al als Europese broker (maar zover is het nog niet)
Lees ook:Donner wil pensioeninformatie verbeteren: een goede zaak
Geachte heer Bosch,
Daar heeft u gelijk in. In de jaren 90 waren zogenaamde premieholidays aan de orde van de dag. De huidige malaise lijkt mede hieruit voor te komen. Wat ook niet helpt is het waarderen op marktrente alsmede het hudige slechte beursklimaat. Opmerkelijk is ook het feit dat de DNB pleit voor grotere pensioenfondsen terwijl deze toch met betrekking tot hun beleggingsbeleid het niet erg goed hebben gedaan de afgelopen tijd.
Veel beloven weinig geven doet een GEK in vreugde leven.