De AFM heeft een vrij hoge boete van 24.000 (overigens verlaagd van 96.000 euro) uitgedeeld voor marktmanipulatie. Een particuliere belegger in het beursfonds Batenburg, toevallig wel een grootaandeelhouder in het fonds, heeft toegegeven dat hij de koers van het fonds ophoog wilde drijven. Tsja, als iemand zelf toegeeft dat hij de koers wilde manipuleren, dan ‘i rest my case’.
Maar ik heb het vonnis van de AFM gelezen, overigens zeer vermakelijke literatuur, met name de uitgeschreven dialogen tussen belegger en broker (SNS). Als ‘digitale’ belegger sta ik er van te kijken dat dit soort conversaties nog plaatsvinden, maar dit terzijde. En na het lezen had ik meer vragen dan antwoorden. De problematiek raakt mij ook prive, want ik ben ook een particuliere belegger en wil mij vanzelfsprekend aan de wet houden.
Volgens de AFM heeft de belegger het volgende gedaan en verweten:
1. op 37 dagen is gehandeld in aandeel Batenburg
2. er waren 49 kooporder en geen verkooporders (38 bestensorders en 11 limietorders)
3. de ordergrootte was 6 aandelen
4. in 78% was de gedane koers de laatste koers van de dag
5. in 46% was de gedane koers de hoogste koers
6. de belegger kocht vrijwel altijd zo laat mogelijk op de dag, maar niet in de ‘slotronde’
7. de beurskoers is door de aankopen 3,27% gestegen
De AFM beroept zich op de zinssnede dat “het niet is toegestaan om handelingen te verrichten om de koers op een kunstmatig niveau te brengen en houden”, tenzij het ‘gerechtvaardigd’ is en in overeenstemming met ‘gebruikelijke’ marktpraktijk. De wetgever legt ‘kunstmatig’ als volgt uit: “de koers geeft geen reele waardering van alle beschikbare informatie” ; “geen reele afspiegeling van daadwerkelijke economische en financiele omstandigheden”.
De beboete belegger heeft toegegeven de koers omhoog te willen zetten, maar vooral om de liquiditeitsverschaffer in Batenburg dwars te zitten. Deze partij maakte elke dag een koers op basis van 1 aandeel. Dat vond de belegger niet leuk, maar zoals AFM terecht opmerkt, dit is geheel volgens de regels (er moet immers elke dag een koers tot stand komen en als er geen kopers of verkopers zijn, dan gaat het met 1 aandeel, typisch voor een illiquide aandeel).
Waar heb ik nu grote moeite mee?
1.
Ik denk dat elke professional grote problemen heeft met de uitspraak dat de koersen een afspiegeling dienen te zijn van de daadwerkelijke omstandigheden. Iemand als Kees de Kort verkondigt elke dag op BNR dat dit nu juist niet het geval is. Ik kan nog veel meer experts noemen.
Ik denk dat voor de belegger de bied-en laatkoersen bepalen wat de werkelijke economische omstandigheden zijn. Zij gaan er van uit dat alle informatie is verwerkt in de bied-en laatprijzen. Euronext heeft een professionele partij, de liquiditeitsverschaffer, ingeroepen om deze koersen in ieder geval continue af te geven.
Voor een belegger moet toch het uitgangspunt kunnen gelden dat als gehandeld wordt op of binnen de bied-en laatprijs een niet-kunstmatige koers tot stand is gekomen.
2.
Nu het daadwerkelijke beleggingsgedrag!
a. mag een belegger niet 49 keer een kooporder plaatsen? Hoeveel keer dan wel? En stel dat een belegger 48 koopt en 1 keer verkoopt, mag het dan wel? Moet die verkoop in het midden zitten? Moet een belegger om-en-om handelen?
b. de belegger kocht steeds tegen de laatprijs en krijgt vervolgens het verwijt dat hij altijd tegen de HOOGSTE koers kocht. Ja, dank je de koekoek, de laatprijs is altijd de hoogste koers! Probeer eens niet op de laatprijs te kopen in illiquide fonds, maar op de biedprijs of er tussen, dat lukt natuurlijk niet.
c. de belegger koopt altijd laat op de dag; hoe laat is te laat? 1 minuut voor 17.30? om 17.00 uur?
d. de koers van de belegger is bijna altijd de laatste koers; sinds wanneer heb je daar invloed op? in een fonds als Batenburg kan de koers om 9.15 ook de laatste koers zijn; natuurlijk, hoe later je inlegt, hoe minder kans, maar zelfs in laatste seconde kan er nog worden gehandeld (iets anders is als je in de slotronde gaat handelen).
e. 49 keer was de kooporder tegen een hogere koers dan de dag ervoor; kan zijn, maar hierop heb je eigenlijk geen grip en het is toch precies wat je als belegger wilt? als een andere belegger de koers te hoog vindt geworden, dan kan hij toch verkopen, dan dalen de koersen. Ik snap niet hoe je dit zou kunnen vermijden!
f. de AFM heeft problemen met de omvang van de order; dat kan en 6 aandelen is weinig, maar als je een obligatie van 10.000 koopt, waarbij de bied-en laat stellage 500.000 is en heel weinig wordt gehandeld, wat dan?
g. de AFM vindt het geen legitieme oorzaak als een grootaandeelhouder meent dat een fonds is ondergewaardeerd en om die reden aankopen verricht om de koers te verhogen. Tsja, hoe kan je dan naar een groter belang gaan? Moet je dan steeds ook even verkopen (twee stappen vooruit, een stap terug?): ik snap het niet.
Kortom, de argumentatie in het vonnis roept bij mij als particuliere belegger wel wat vragen.
Lees ook:Euronext laat kans liggen bij particuliere belegger
Lees ook:Fortis speelbal van de beurs
Lees ook:Hoe het Internetfonds van Postbank maar blijft zakken.
Lees ook:“Handel in Fortis maandag hervat”: niet voor medewerkers van Fortis
Lees ook:Fortis in onderzoek door AFM – UPDATE