2014 is nog geen twee weken oud of ik heb mijn eerste ergernis alweer te pakken. En omdat deskundigen zeggen dat het goed voor je gezondheid is om je ergernis uit te spreken, bent u het slachtoffer. Deze week is er veel aandacht geweest voor de film ‘The Wolf of Wall Street’. Bij Knevel en van den Brink lieten ze een fragment zien om vervolgens aan Jeroen Smit te vragen of bankiers hun les nog niet geleerd hebben. Gelukkig was Smit reëel en stelde vast dat dit op zich waar gebeurde verhaal, Belfort was een fraudeur, een bijna satirische beeld geeft van Wall Street. Maar toch, het beeld blijft hangen, bankiers die echt alleen voor zichzelf werken en op de been blijven door het gebruik van coke. Nu kunnen die Amerikanen fantastische films over de financiële wereld maken, Wall street met Gordon Gekko in 1987, The Boiler Room in 2000 en vorig jaar Margin Call. En in Nederland hebben we onze eigen Wall Street film, Win-Win. De wereld van het zakenbankieren waar het mogelijk is in korte tijd heel veel geld te verdienen en te verliezen, heeft een enorme aantrekkingskracht.
Maar de wereld van de Amerikaanse investment banks is niet te vergelijken met die van het tussen aanhalingstekens gewone bankieren, het verstrekken van leningen aan bedrijven, het afsluiten van hypotheken, het uitvoeren van het betalingsverkeer, het beheren van vermogens van privé personen of goede doelen. Niets voor niets hadden de Amerikanen van 1933 tot 1999 een wet, de Glass Steagall Act, die het consumentenbanken verbood om te zakenbankieren. Het verdwijnen van deze wet is zeker een van de oorzaken van de bankencrisis van 2008.
In april van dit jaar wordt een deel van die wet opnieuw gevoerd. De Volcker-Rule verbiedt banken nog met geld van klanten voor eigen rekening te handelen. Maar de bankenlobby heeft zijn uitwerking gehad, de wet is 964 pagina’s dik. Er zal heel veel discussie over de interpretatie gaan plaatsvinden. De banken zagen de bui al hangen en hebben maatregelen getroffen. Zij verkochten hun hedgefund- en private equity onderdelen.
Deze maand komt Eurocommisaris Barnier met zijn ‘Barnier-rule”. De uitkomst is onzeker. Europese banken hebben nooit een strikte scheiding van zakenbankieren en consumentenbankieren gehad. En we moeten oppassen het kind niet met het badwater weg te gooien. In Nederland wordt de markt voor zakenbankactiviteiten nu volledig gedomineerd door 4 Amerikaanse banken.
Lees ook:Verfilming ondergang Lehman door BBC: back to the future?
Lees ook:Bancaire antropologie
Lees ook:Goldman verandert naam in Godman
Lees ook:In de VS wordt alles groots aangepakt
Lees ook:Return of the Living Dead Part II