Commissie de Wit (verslag dag 2): Kloosterman, Vermeij, Tang

De eerste – weinig opwindende – dag van de parlementaire verhoren kreeg met het vertrek van PVV’er Dion Graus een absurd staartje. Daar is inmiddels genoeg over gezegd. Ik verwijs nog even naar dit artikel in Dagblad De Pers en dan hebben we het er niet meer over.

Woensdag zat ik in elk geval weer geinteresseerd klaar voor de live-stream van de tweede dag. Het verhoor zou van start gaan met Lex Kloosterman, die ruim 20 jaar bij ABN AMRO heeft gewerkt en ten ondergegaan is gegaan in de strijd die “De Prooi” van Jeroen Smit zo mooi beschrijft. Hij ging naar Fortis Nederland en wat gebeurt? De holding Fortis gaat samen met Santander en RBS een knock-out cash-bod uitbrengen op ABN AMRO waar nog een paar ‘vrienden’ zaten. We kennen de afloop en Kloosterman is daarna bij RABO aan de slag gegaan (na al die dynamiek, blijkbaar zekerheid voor alles).

Ik was dus zeer benieuwd of de commissie uitspraken van Schmittmann zou toetsen bij Kloosterman. Binnen 5 minuten was het duidelijk. Kloosterman vond dat Fortis (op moment van de bieding) helemaal geen fundingproblemen had; zoals ik maandag schreef, vond Schmittman dat wel (hij zag een gat van 6 miljard). De commissie kwam op dit punt niet verder, vooral omdat Kloosterman niet van zins was veel meer prijs te geven.

Boekje open over gebrekkige communicatie
Op de vraag hoe Fortis dan zo in de problemen was gekomen ging de beschuldigende vinger naar ‘de media’ en dan met name een analistenrapport van MF Global. Kloosterman merkt op dat de AFM aan dit bedrijf (dat recentelijkfailliet is gegaan) een boete heeft uitgedeeld (mijn visie op dit vonnis en dus implciete kritiek op visie Kloosterman vind u hier). Grappig was het antwoord op de vraag van de commissie waarom  er geen boekenonderzoek is gedaan (het was een reusachtige overname van circa 70 miljard!): we kenden elkaar goed, het waren onze concurrenten.

Opnieuw werd een boekje open gedaan over de zeer gebrekkige communicatie tussen Fortis en de Nederlandse overheid. In de stem van Kloosterman klonk verbazing en soms zelfs lichelijke paniek toen hij beschreef dat in het eerste reddingsweekend van 27 september 2008 Kloosterman tot twee maal toe ambtenaar Ter haar probeerde te bellen om te vertellen dat de Belgische en Luxemburgse overheden bezig waren met een reddingsactie. Hij kreeg die dag geen gehoor (pikant: Ter Haar zei dat hij het pas op zondag wist; Kloosterman bestrijdt dit en zegt dat Ter Haar het al op vrijdag ter ore was gekomen: Ter Haar zal nog wel komen, ik ben benieuwd). Volgens Kloosterman heeft overigens de Belgische regering tot 4 maal toe getracht Balkenende aan de telefoon te krijgen, zonder resultaat. Dit is niet de eerste keer dat (onder ede) wordt gezegd dat onze PM de financiële dossiers angstvallig mijdde.

Ook Kloosterman gaf aan dat hij de prijs van 16,8 miljard veel te hoog vond. In zijn ogen had de Nederlandse overheid na de aankoop van 49 procent van de aandelen van Fortis voor 4 miljard enige bedenktijd moeten nemen. In zijn ogen was er dan een sterke Benelux-bank ontstaan. In het licht van de latere ontwikkelingen en zeker de huidige gang van zaken op de markt, valt wel wat op deze stelling af te dingen.

Fail!
Na Kloosterman kwam een ambtenaar van Ministerie van Financiën, Vermeij, de gang van zaken rondom het depositogarantiesysteem toe te lichten. Ik kan kort zijn. Ambtenaren zijn zelden interessant in een verhoor. Vermeij verschool zich achter de minister en zei feitelijk dat hij niet de juiste man was om over dit onderwerp te praten. Een duidelijk ‘fail’ van de commissie, zou ik zeggen. De opmerking van Vermeij dat de verhoging van de garantiegrens naar 100.000 euro was ingegeven om kapitaalvlucht tegen te gaan, lijkt mij uit de lucht gegrepen. Het gemiddelde spaarsaldo in Nederland ligt ver onder 100.000 euro en dit lijken mij geen mensen die toegang hebben tot buitenlandse banken.

De laatste ondervraagde was ex-PVDA financieel woordvoerder Paul Tang. Ik verwijs hiervoor naar de opmerkingen die ik eerder heb gemaakt bij het verhoor van Frans de Nerée tot Babberich (oud-CDA) en Kees Vendrik (oud-Groenlinks).